ಸಂತೋಷದ ಸ್ವರೂಪ- ಸಂತೋಷದ ಬಗೆ 11

ಆಯ್ದ ಖುಷಿ

ವಿಮನಸ್ಕ

ಇದು ಸುತ್ತಲಿರುವ ಭಯ-ಆತಂಕಗಳನ್ನು ಅಲಕ್ಷಿಸುವ ಖುಷಿ ಇದು. ಖಿನ್ನತೆಯಿಂದ ಬಳಲುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಬದುಕಿನ ಘೋರ ವಾಸ್ತವತೆಯನ್ನು ಹಾಗೂ ಜೀವನದ ನೋವುಗಳನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿರುವವರು ತಾವಷ್ಟೆ ಎಂದೂ, ಖುಷಿ-ಸಂತೋಷದಿಂದಿರುವವರು ಇದನ್ನುಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಅವಗಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆಂದು ಭಾವಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಹಸಿವಿನಿಂದ ಸಾವನ್ನಪ್ಪುತ್ತಲಿರುವವರು, ಸೆರೆಯಲ್ಲಿ ಹಿಂಸೆಯನ್ನನುಭವಿಸುತ್ತಿರವವರು, ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೇಲೆ ಪ್ರಯೋಗ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವುದು, ಮಲಿನಗೊಂಡ ಪರಿಸರ ಹಾಗೂ ಇನ್ಯಾವುದೇ ದುರಂತ ವಿಷಯದಲ್ಲೂ ಕೋಟ್ಯಂತರ ಮಂದಿ ನೋವನ್ನನುಭವಿಸುತ್ತಿರುವಾಗ ಯಾರಾದರೂ ಹೇಗೆ ಖುಷಿಯಾಗಿರುತ್ತಾರೆನ್ನುವುದು ಅವರಿಗೆ ಅರ್ಥವಾಗದ ವಿಷಯ. ಇದು ಸಂತಸವನ್ನೇ ಹಲವರು ತೆಗಳುವಂತೆ ಮಾಡಿದೆ. ಐನ್ಸ್ಟೀನ್ ಕೂಡ ಸಂತೋಷವನ್ನು “ಕೊಳಚೆಯ ಆದರ್ಶ” ಎಂದು ಕರೆದಿದ್ದಾರೆ. ನೀವು ಈ ಪ್ರತಿಭಾನ್ವಿತರ ಹಳೆಯ ಛಾಯಾಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ನೋಡುವಾಗ ಆತನ ಆ ಖಿನ್ನ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ನಗುವನ್ನು ಕಾಣಲಾರಿರಿ.  ಸಂತೋಷವಾಗಿರುವುದಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ್ದಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು ಜ್ಞಾನಿಯಾಗಿದ್ದರಾತ. ಪ್ರತಿ ಕ್ಷಣವೂ ಆ ಅರಿವಿನ ಹೊರೆ ತೂಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇವರಂತೆಯೇ ಇನ್ನೂ ಹಲವರು ಸಂತೋಷವನ್ನುಮುಗ್ಧತೆ, ಮೂರ್ಖತನ, ಮೂಢರ ಪ್ರಸನ್ನತೆ  ಹಾಗೂ ಹುಚ್ಚು ಮರೆವು ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ವಿಮನಸ್ಕತೆಯ ಈ ಖುಷಿಯಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯದೂ ಇದೆ. ಕೆಟ್ಟದ್ದೂ ಇದೆ. ಒಳ್ಳೆಯದೇನೆಂದರೆ ಇಂತಹ ವಿಮನಸ್ಕತೆಯನ್ನು ತೋರುವವರ ಸಂಗ ಖುಷಿ ತರುತ್ತದೆ. ಕೆಟ್ಟದ್ದೇನೆಂದರೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ಜೊತೆಗಿರುವವರಲ್ಲೂ ಗೊಂದಲವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಬಲ್ಲರು. ಏಕೆಂದರೆ  ಬದುಕು ನೀಡುವ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು  ಪರಿಗಣಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸುವ ಇವರು ಸದಾ ಮಹದಾನಂದದ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲೇ ಇರುವರು. ರೋಮ್ ಹೊತ್ತಿ ಉರಿಯುವಾಗ ನೀರೋ ಪಿಟೀಲು ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದನೆಂಬ ಹಳೆಯ ಗಾದೆ ಇಲ್ಲಿ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವಿಮನಸ್ಕರು ತಮ್ಮ ಸುತ್ತಲೂ ಮಹಾದುರಂತವೇ ನಡೆದರೂ ಖುಷಿಯಿಂದಿರಬಲ್ಲರು. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಅದು ಅವರನ್ನು ತಾಕಿಯೇ ತಾಕುತ್ತದೆ ಎನ್ನಿ. ಆದರೆ ಆ ಕ್ಷಣಕ್ಕೆ ಅವರು ಅದನ್ನು ಅವಗಣಿಸಬಲ್ಲರು. ಅವರು ಪ್ರತಿಭಾವಂತರಾದಲ್ಲಿಅವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಮರೆಯುವುದನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸಬಹುದು. ಆದರೆ ಕೊನೆಗೂ ಅದು ಅವರನ್ನು ಬಾಧಿಸದೆ ಇರದು.

ನನಗೆ ಪರಿಚಯವಿದ್ದ ಕಾಡಿನ ಮಧ್ಯೆ ಗುಡಿಸಲಿನಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಡಚ್ ಕಲಾವಿದನೊಬ್ಬ ನನಗೆ ಒಮ್ಮೆ ಹೇಳಿದ್ದ. “ನಿತ್ಯ ಮಾಡಬೇಕಾದ್ದನ್ನೆಲ್ಲ ನಾನೇ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಏನನ್ನೂ ಸಾಧಿಸಲಾರೆ.” ಸ್ಟುಡಿಯೋವನ್ನು ಗುಡಿಸಿ, ಶುಚಿಯಾಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು, ನಿತ್ಯದ ವ್ಯವಹಾರಗಳನ್ನು ತಪ್ಪದೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡು, ದೈನಂದಿನ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಗಮನ ಕೊಡುವುದೇ ಮೊದಲಾದ ಸ್ವಸ್ಥ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಅವಶ್ಯಕವೆಂದು ಬಹಳಷ್ಟು ಜನರು ಪರಿಗಣಿಸುವ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ ಪೈಂಟ್ ಮಾಡಲು ಬೇಕಾದ ಸಮಯ ಹಾಗೂ ಉತ್ಸಾಹ ಸಿಗದೇ ಹೋಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದು ಅವನ ಮಾತಿನ ಅರ್ಥ. ಹಲವು ಗಂಟೆಗಳಷ್ಟು ಕಾಲ ತೀವ್ರ ಗಮನ ನೀಡಬೇಕಾದಂತಹ ಕ್ಲಿಷ್ಟಕರವಾದ ಪೇಂಟಿಂಗ್ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಆತ ಅನುಸರಿಸುತ್ತಿದ್ದ.  ದೈನಂದಿನ ಇತರೆ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸದಿದ್ದರೆ ಅವನ ಪ್ರಮುಖ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆಯಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈತ ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಮನಸ್ಕನಲ್ಲ. ಏಕೆಂದರೆ ತಾನು ಇತರೆ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಅವಗಣಿಸುತ್ತಿದ್ದೇನೆಂಬ ಅರಿವು ಅವನಿಗಿತ್ತು. ಸಂಪೂರ್ಣ ವಿಮನಸ್ಕತೆ ಇರುವವರಿಗೆ ತಾವೇನನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ ಎನ್ನುವ ಪರಿಗಣನೆಯೂ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ತನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದ ಅದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅದನ್ನು ಅಳಿಸಿಬಿಡಬಲ್ಲರು. ಅರೆ ವಿಮನಸ್ಕತೆಯಿರುವವರಿಗೆ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸದಿಂದ ಖುಷಿ ಪಡೆಯುವಾಗಲೂ ಎಲ್ಲೋ ಮನಸ್ಸಿನ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನಿತ್ಯದ ಬಣವೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದಿಷ್ಟು ಅಳುಕು ಇದ್ದೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ತನ್ನ ಗುರಿಯ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಅದನ್ನು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಅಸಾಮಾನ್ಯದ ಬೆಂಬತ್ತಿ ನಡೆದು ಸಾಧಾರಣವಾದದ್ದನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸುವಂತಹವರಿಗೆ ಕಲಾವಿದ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ ಬೇಕನ್ ಮತ್ತೊಂದು ಉದಾಹರಣೆ. ಬದುಕಿನ ಸಂಜೆಯಲ್ಲಿದ್ದಾಗ, ಆತನ ಚಿತ್ರಗಳು ಹಲವು ಮಿಲಿಯನ್ ಪೌಂಡುಗಳಿಗೆ ಮಾರಾಟವಾಗುತ್ತಿದ್ದಾಗಲೂ ಆತ ಸಾಮಾನುಗಳಿಂದ ಕಿಕ್ಕಿರಿದ, ಪುಟ್ಟದೊಂದು ಮಂಚವಿದ್ದ ಸ್ಟುಡಿಯೋದಲ್ಲಿಯೇ ವಾಸವಿದ್ದ. ಅಡುಗೆ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಸ್ನಾನದ ಕೋಣೆಯೂ ಇದ್ದು, ಸಣ್ಣ ಬಲ್ಬುಗಳಿಂದ ಬೆಳಗಿತ್ತು. ಅವನ ಎಂಭತ್ತನೇ ಹುಟ್ಟುಹಬ್ಬದಂದು ಶುಭ ಹಾರೈಸಲು ಬಂದವರು ಅವನಿಗೆ ಹೂಗುಚ್ಛಗಳನ್ನು ನೀಡಿದಾಗ ಬೇಕನ್ ಹೇಳಿದ್ದು: “ಇದೊಳ್ಳೆ ತಮಾಷೆ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಹೂದಾನಿಗಳನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವವನಲ್ಲ ನಾನು.”  ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನುಒಗೆಯಲೂ ಅವನ ಕಲಾಪ್ರದರ್ಶಕರೇ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಇಂತಹ ಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಯಾಕೋ ನಿತ್ಯದ ಸಂಗತಿಗಳಿಗಾಗಿ ಸಮಯ ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪುವುದಿಲ್ಲ. ಬೇಕನ್ನಿನಂತಹ ಕೆಲವರಂತೂ ತಮ್ಮನ್ನು ವಿಮನಸ್ಕರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮನಸ್ಸಿನಿಂದಲೇ ತೊಡೆದು ಹಾಕುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ತೋರುವರು.

____________________________

SELECTIVE HAPPINESS

The Hysteric

 

This is happiness that depends on ignoring the horrors of life all around one. People who suffer from depression believe that they are the only ones who are seeing the world in its true light and that happy people are simply missing – or deliberately ignoring – the terrible problems and pains of existence. They cannot understand how anyone can ever enjoy a moment’s happiness when there are starving millions, torture prisons, animal experiments, polluted environments or whatever particular disaster area they are most concerned with. This has led several people to define happiness in most uncomplimentary terms. No less a person than Einstein referred to happiness as ‘the ideal of the  pigsty’. And when you look at photographs of the great sad face of the old genius, you can see that he wasn’t exactly a laugh a minute. He knew too much to be happy and was apparently incapable of switching off that great burden of knowledge, even for a brief moment. Others who have similar views have defined happiness as hysterical oblivion, innocence, unintelIigence and the serenity of fools.

 

There is an upside and a downside to hysteric happiness. The upside is that those exhibiting the hysteric personality are usually more fUn to be with. The downside is that they can create chaos for those around them. Because they refuse to recognize the problems that life throws at them, they are able to exist is a state of blissful ch􀁍ess. The old saying about Nero fiddling while Rome burned comes to mind Hysterics are capable of having a good time even when disaster is all around them. Eventually, of course, it will catch up with them, but for the moment, they can manage to ignore it. If they happen to have enough talent, they may be forgiven for ignoring the chaos, but eventually it comes home to roost.

 

An elderly Dutch artist I once knew, who lived and painted in a small cottage in the middle of a forest, once said to me, ‘If I did everything I had to do, I would never get anything done: What he meant was that if he kept his studio dusted and tidy, dealt efficiently with his correspondence, and paid attention to all the other daily trivia that most people consider essential to their well-being, he would never have the time or energy to sit at his easel painting his pictures. His style of painting was difficult and demanding and took many hours of intense concentration. If he had not ignored the other aspects of his daily life, his important work would have suffered. But he was really only a semi-hysteric, because he was aware of the fact that he was ignoring matters that he considered to be trivia. A full-bloodied hysteric is not even aware of what he is ignoring; he manages to blot it out completely. The semihysteric, while gaining a powerful happiness from devoting himself to his rewarding work, nevertheless has a faint worry at the back. of his mind about all the commonplace. humdrum duties he really ought to be performing. like everyone else. but is willfully ignoring in order to achieve his special goal.

 

The artist Francis Bacon was another example of someone who was capable of ignoring the ordinary in his pursuit of the extraordinary. At the time. late in his life. when his paintings were selling for several million pounds each. he was still occupying a small bed-sitting room next to his cramped studio. His bath was in his tiny kitchen and the rooms were lit by naked light-bulbs. At the celebrations for his eightieth birthday. he was given bouquets of flowers by well-wishers. but commented wryly. ‘How ridiculous – I am not the sort of person who has vases: Even his laundry had to be organized for him by his art gallery. For many creative people. there is a stubborn refusal to waste time on everyday matters. and some. like Bacon. show a remarkable ability to blot out anything that distracts them.